Economisch en sociaal gezien worden alle mensen enorm op de proef gesteld. Ondernemers worden enorm geraakt, de zorg is overbelast en voor inwoners en bedrijven is het spannend of banen behouden kunnen blijven.
Maar het leven gaat door, voorzitter, ook voor de gemeenteraad. En dus bespreken wij vandaag de begroting van 2021.
Graag wil ik beginnen met complimenten aan het college. De VVD is blij met alle acties die zijn ondernomen om de raad meer inzicht in de gemeentelijke financiën te geven. Verbetering van de communicatie, het instellen van de financiële commissie, een duidelijk overzicht van de stand van zaken en de voorliggende actualisatienota zijn daar voorbeelden van. Met name over de actualisatienota is onze fractie erg tevreden en wat ons betreft wordt dit een jaarlijks onderdeel van de programmabegroting.
Daarnaast laat de lange termijn begroting geen tekort meer zien en daar zijn we uiteraard positief over. Maar er zijn ook zorgen bij mijn fractie.
Om te beginnen is het amendement Rheden Financieel Stabiel; en nu doorzetten niet helemaal uitgevoerd. Bij nagenoeg alle programma’s is er onvoldoende aan de uitgavenkant uitgewerkt. Terwijl programma 6, de OZB geen enkel probleem lijkt te zijn; sterker ipv van de 300K zijn de inkomsten nu 425K. een stijging van 40% boven het afgesproken bedrag…
We zien dat de kosten in de jeugdzorg nog steeds heel hoog zijn en op blijven lopen. Dit heeft afgelopen jaar gezorgd voor een overschrijding van 20% op welzijn. De VVD-fractie vraagt zich af wat het college nu daadwerkelijk gaat doen om de oplopende kosten een halt toe te roepen. Om de kosten in de hand te houden hebben we een amendement voorbereid.
We hebben goede verwachtingen van de nieuwe aanbesteding en kijken uit naar de eerste terugkoppeling in het aankomende jaar.
We zien ook dat er vooral incidentele maatregelen zijn genomen die met name de uitgavenkant beïnvloed hebben (ongebruikte bestemmingsreserves). Graag zien wij dat in de aankomende jaren meer structurele maatregelen genomen worden (ook aan de uitgavenkant) zodat we in de volgende jaren een gezonde begroting hebben die haalbaar is én waar we grip op kunnen houden.
De financieel technische maatregelen die genomen zijn leveren ons alleen op papier een voordeel op. Het wil niet zeggen dat we opeens financieel gezond zijn. We moeten kritisch blijven kijken naar onze uitgaven, zoals we ook met de provincie afgesproken hebben. Met name Jeugdzorg en WMO willen we scherp blijven volgen, en waar nodig bijsturen op bovenwettelijke of niet-wettelijke uitgaven.
We moeten constateren dat er nog geen zicht is op de corona-uitgaven en de compensatie vanuit het Rijk. Zal dit daadwerkelijk 100% compensatie voor de gemaakte kosten zijn? Kan het college aangeven wanneer dat voor 2020 duidelijk is?
De VVD is positief over de alternatieve maatregelen die het college in de actualisatienota biedt. Alternatieven die ingezet kunnen worden ter vervanging van eerdere maatregelen of als mogelijk alternatief als beoogde bezuinigingen niet worden gerealiseerd. Er valt dus nog wat te kiezen. Daarom vindt de VVD dat deze alternatieven uitgewerkt moeten worden in concrete maatregelen. Het CDA zal daar, ook namens de VVD, een motie voor indienen.
En dan RIQQ. RIQQ is belangrijk voor Rheden; in vele opzichten. De directeur heeft tijdens de voorbereidende raad aangegeven te begrijpen dat onze gemeente bezuinigingen door moeten voeren maar dat dat hen wel plaatst in een financiële spagaat. Vrij laat is gebleken dat RIQQ, naast de voorgenomen bezuiniging, nog een efficiency korting van € 17.000 te verwerken kreeg. Voorzitter, De VVD is van mening dat de maatregel van € 15.000 in 2021 aangehouden moet worden en dat in overleg met RIQQ mogelijkheden voor eventuele bezuinigingen onderzocht moeten worden. D66, zal mede namens de VVD daar een amendement voor indienen.
Voorzitter, ik wil graag terugkomen op de situatie waar COVID-19 ons in gebracht heeft. Zoals ik al eerder heb gezegd zijn onze ondernemers hard geraakt . De horeca is voor de 2e keer volledig gesloten maar ook de cultuursector, de recreatie- en evenementen branche zit nagenoeg op slot. De VVD vindt dat ondernemers in deze sectoren een financieel steuntje in de rug kunnen gebruiken. De provincie Gelderland heeft daar een subsidieregeling voor waarbij Rheden een bedrag van ca. € 124.000 heeft ontvangen. Wij dienen een motie in waarbij een deel van dit bedrag voor deze ondernemers beschikbaar komt.
Ondernemers zijn de aanjagers van onze economie, en werkgelegenheid. Daarom heeft de staatssecretaris van Financiën de betalingstermijn van de uitgestelde belastingen verruimd van 24 naar 36 maanden. Omdat ondernemers ook lokaal van groot belang zijn wil de VVD dat wij dit landelijk beleid volgen voor de lokale belastingen van onze ondernemers. Uitstel van betaling geeft hen – in een tijd van zoveel chaos en onzekerheid – nét dat beetje lucht om het vol te houden. Daar willen wij graag aan bijdragen, daarom hebben wij hier een motie voor voorbereid.
Voorzitter, onze inwoners moeten te allen tijden kunnen participeren in gemeentelijke projecten, zowel op projectniveau als op beleidsniveau. Echter, de RIVM richtlijnen schrijven voor dat we niet meer in grote groepen bijeen mogen komen. Dit betekent dat onze inwonersparticipatie rondom de verschillende gemeentelijke projecten zeer beperkt wordt, en dat heeft weer tot gevolg dat projecten vertraging oplopen. Wij hebben een motie voorbereid waarbij we het college oproepen hun creativiteit in te zetten om alternatieven te bedenken om inwonersparticipatie ook tijdens de coronacrisis zo veel en zo goed mogelijk door te laten gaan.
Tot slot voorzitter, willen we onze BOA’s en andere medewerkers in het zonnetje zetten. De BOA’S omdat zij, net zoals de politie, in de frontlinie staan om te zorgen dat onze inwoners zich houden aan de COVID-19 maatregelen voor de anderhalve-meter-samenleving. Dat heeft de afgelopen maanden extra tijd, inzet en behendig sociaal opereren gevraagd van onze Boa’s. Ook medewerkers die actief betrokken zijn bij het verwerken van alle aanpassingen rondom de Corona-crisis hebben veel extra werkzaamheden verzet en extra uren gemaakt om alle veranderingen in goede banen te leiden.
Wij willen daar onze waardering voor uitspreken en dat ook belonen. Daarvoor dienen wij ook een motie in.
Tot zover onze algemene beschouwingen.
Yola Hopmans
Fractievoorzitter